In kantoortijd twintig keer per uur de telefoon ontgrendelen, op ontdekkingsreis allemaal naar de best gereviewde hostels en thuis luisteren naar het algoritme van een streamingmuziekdienst. Worden we bestuurd door Silicon Valley?
Als mensen te fanatiek met iets worden, gaan we meestal het middel als het doel zien. Bij mezelf zie ik dit gebeuren met digitalisering, en dan met name social media.
Neem Facebook. Het tellen van het aantal likes, het niet willen missen van een statusupdate, het constant openen van de app. Dat kun je niet meer zien als een ‘middel’ om in contact te blijven met vrienden, lijkt me. Facebook zelf is het doel geworden.
Bij oudere mensen, die niet zijn opgegroeid met digitalisering, zie ik dat veel minder. Zo openen mijn ouders van tijd tot tijd Facebook, bijvoorbeeld als ze van iemand hebben vernomen dat er iets van mij online staat dat de moeite waard is.
Met tot gevolg dat hun like of reactie meestal pas na twee dagen binnenkomt, en die van mijn ‘vrienden’ binnen een uur – of niet.
Opkomst van de digitale wereld
Sidney Vollmer, onder meer bekend van de podcast Digitalisme, bracht vorige week het boek On/Off uit waarin hij ‘op zoek gaat naar balans in digitale tijden’.
Vollmer behoort tot de leeftijdsgroep (1983) die niet alleen een account heeft op Netflix, maar ook weet hoe een videotheek er van binnen uitziet. Dat maakt het boek extra interessant. De auteur maakte de opkomst van digitalisering mee, van begin tot nu.
Voor Café Weltschmerz interviewde ik Vollmer. Hij maakt zich niet alleen zorgen over onze ‘verslaving’ aan digitalisering, maar ook over de steeds groter wordende macht die bedrijven uit Silicon Valley daarmee vergaren.
Van alle online zoekopdrachten, gaat meer dan 90 procent via Google. In een fysieke productenmarkt, neem bier of auto’s, zouden we dat absurd vinden. In feite bepaalt het algoritme van Google dus de antwoorden die wij krijgen op vragen als ‘ben ik ziek’ of ‘warmt de mens de aarde op’.
Het Google-imperium
Daar blijft het niet bij. Google selecteert via dochterbedrijf Youtube wat voor filmpjes wij eventueel nog meer interessant vinden en registreert via zijn smartphonesoftware Android hoe wij onze mobiele telefoon gebruiken.
Het Google-imperium controleert en stuurt voor een groot deel ons dagelijks leven. Niet dat Google per se slecht of kwaadwillend is, maar de realiteit is wel dat daardoor één bedrijf ontzettend veel invloed heeft op ons leven.
De auteur van On/Off oppert dat AT&T in de jaren 80 eenzelfde positie had als Google. AT&T bezat in de communicatie meerdere monopolies en werd daarom in 1982 op last van de Amerikaanse autoriteiten opgebroken in meerdere bedrijven.
In On/Off wisselt Vollmer eigen ervaringen, interviews en analyses handig met elkaar af maar de leidraad blijft zijn eigen zoektocht. Hij is in die zoektocht zeker niet alleen maar boos op digitalisering, integendeel. Digitalisering brengt volgens hem ook veel moois.
Maar een balans is hard nodig.